1. Urlop macierzyński

Przysługuje matce dziecka.

Długość:

20 tygodni – przy urodzeniu jednego dziecka,

31 tygodni – przy bliźniętach,

do 37 tygodni – przy większej liczbie dzieci,

6 tygodni można wykorzystać przed porodem,

WAŻNE: Po 14 tygodniach matka może zrzec się pozostałej części na rzecz ojca.

Wypłacany zasiłek: 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia (chyba że wybierzesz inny wariant, o czym niżej).

Z dniem 19 marca 2025 r. weszła w życie zmiana Kodeksu Pracy wydłużająca urlop macierzyński rodzicom hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków.

2. Urlop rodzicielski

Przysługuje obojgu rodzicom (łącznie, można się dzielić).

Długość:

41 tygodni – przy urodzeniu jednego dziecka,

43 tygodnie – przy wieloraczkach.

Można go wykorzystać zaraz po macierzyńskim lub w częściach (do ukończenia przez dziecko 6 lat).

WAŻNE: 9 tygodni jest zarezerwowane dla drugiego rodzica (nieprzenoszalne).

Zasiłek:

70% podstawy wymiaru wynagrodzenia lub 81,5% za podstawowy okres urlopu rodzicielskiego jeśli w ciągu 21 dni po porodzie matka złoży wniosek do ZUS-u lub pracodawcy o wypłacenie jej zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego,

100% za macierzyński + 60% za rodzicielski (przy osobnych wnioskach).

3. Urlop ojcowski

Tylko dla ojca.

Długość: 2 tygodnie (14 dni kalendarzowych, nie roboczych).

Można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy.

Zasiłek: 100% wynagrodzenia.

4. Urlop wychowawczy

Można go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 6 lat.

36 miesięcy, z czego jeden miesiąc zarezerwowany dla drugiego rodzica.

Świadczenie jest bezpłatne, ale daje ochronę przed zwolnieniem i możliwość opłacania składek przez ZUS.

5. Zasiłek macierzyński

Przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym (etat, działalność, zlecenie – o ile są zgłoszeni do ubezpieczenia).

WAŻNE: Wypłacany za okres urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz ojcowskiego.

Obliczany na podstawie średniego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy.

Ochrona w czasie ciąży i urlopu

Kobieta w ciąży nie może zostać zwolniona z pracy (chyba że nastąpi to z jej winy lub upadnie firma).

W czasie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego również obowiązuje ochrona przed wypowiedzeniem umowy.

Dodatkowe świadczenia

Od 1 października 2024r. wprowadzono trzy rodzaje świadczeń wspierających rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowywaniu i rozwoju małego dziecka:

-  świadczenie „aktywni rodzice w pracy” (tzw. babciowe) wynosi 1500 zł ( 1900 zł dziecko z niepełnosprawnościami)  miesięcznie na czas 24 miesięcy – od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia dziecka. Przysługuje rodzicowi, który po urodzeniu dziecka wróci do pracy.

WAŻNE: To rodzice decydują, na co przeznaczą pieniądze. np. na opłacenie opieki nad dzieckiem, którą sprawować będzie np. niania czy babcia (też emerytka);

- świadczenie „aktywnie w żłobku” oferuje dofinansowanie do 1500 zł miesięcznie na pokrycie kosztów pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności, kwota ta może wynieść nawet 1900 zł miesięcznie. To świadczenie zastępuje wcześniejsze dofinansowanie do żłobka w wysokości 400 zł miesięcznie.

-“aktywnie w domu” to nowe świadczenie w ramach programu “aktywny rodzic”. Przysługuje rodzicom dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy, którzy nie są aktywni zawodowo ani nie korzystają z innych form opieki nad dzieckiem. Wysokość świadczenia wynosi 500 zł miesięcznie na dziecko.

Jak to wygląda w Urzędach Pracy?

Kobieta w ciąży może się zarejestrować w Urzędzie Pracy i nie można pozbawić jej statusu bezrobotnego z powodu niezdolności do pracy związanej z ciążą. W przypadku urodzenia dziecka przez kobietę pobierającą zasiłek lub w ciągu 30 dni po jego zakończeniu, okres ten ulega przedłużeniu o okres, przez który przysługiwałby jej, zgodnie z odrębnymi przepisami, zasiłek macierzyński. Jeśli kobieta w ciąży nie pobiera zasiłku to po urodzeniu dziecka również nie może zostać pozbawiona statusu bezrobotnego  przez okres, przez który przysługiwałby jej zasiłek macierzyński. Taka sytuacja dotyczy również ojca dziecka, bezrobotnego po przysposobieniu dziecka, bezrobotnego po przyjęciu przez niego dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu przez niego dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej.